କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲସେଲୁଲୋଜ୍ (CMC), ଯାହାକୁ ସାଧାରଣତଃ ସେଲୁଲୋଜ୍ ଗମ୍ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ସେଲୁଲୋଜ୍‌ର ଏକ ବହୁମୁଖୀ ଏବଂ ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ଡେରିଭେଟିଭ୍। ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ସେଲୁଲୋଜ୍‌ର ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ, ଯାହା ସାଧାରଣତଃ କାଠ ପଲ୍ପ କିମ୍ବା କପାରୁ ଉତ୍ସିତ ହୋଇଥାଏ। କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲସେଲୁଲୋଜ୍‌ ଜଳ-ଦ୍ରବଣୀୟ ପଲିମର ଭାବରେ ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପରେ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଥାଏ। ଏଠାରେ କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲସେଲୁଲୋଜ୍ (CMC) କିମ୍ବା ସେଲୁଲୋଜ୍ ଗମ୍‌ର ପ୍ରମୁଖ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ଦିଆଯାଇଛି:

1. ରାସାୟନିକ ଗଠନ:
   • ସେଲ୍ୟୁଲୋଜ୍ ମେରୁଦଣ୍ଡରେ କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲ୍ ଗୋଷ୍ଠୀ ପ୍ରବେଶ କରାଇ କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲ୍ସେଲ୍ୟୁଲୋଜ୍ ସେଲ୍ୟୁଲୋଜ୍ ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏହାର ଜଳ ଦ୍ରବଣୀୟତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଗୁଣକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ।
2. ଜଳ ଦ୍ରବଣୀୟତା:
   • CMCର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଏହାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଜଳ ଦ୍ରବଣୀୟତା। ଏହା ସହଜରେ ପାଣିରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇ ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ଚିକ୍କଣ ଦ୍ରବଣ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
3. ସାନ୍ଦ୍ରତା:
   • ଜଳୀୟ ଦ୍ରବଣର ସାନ୍ଦ୍ରତାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର କ୍ଷମତା ପାଇଁ CMC ମୂଲ୍ୟବାନ। CMCର ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରେଡ୍ ଉପଲବ୍ଧ, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସାନ୍ଦ୍ରତା ସ୍ତରର ଏକ ପରିସର ପ୍ରଦାନ କରେ।
4. ଘନ କରିବା ଏଜେଣ୍ଟ:
   • ଖାଦ୍ୟ ଶିଳ୍ପରେ, CMC ବିଭିନ୍ନ ଉତ୍ପାଦ ଯେପରିକି ସସ୍, ଡ୍ରେସିଂ, ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ବେକରୀ ସାମଗ୍ରୀରେ ଏକ ଘନ କରିବା ଏଜେଣ୍ଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ଏହା ଏକ ଇଚ୍ଛିତ ଗଠନ ଏବଂ ସ୍ଥିରତା ପ୍ରଦାନ କରେ।
5. ସ୍ଥିରକାରୀ ଏବଂ ଏମଲସିଫାୟାର:
   • CMC ଖାଦ୍ୟ ଫର୍ମୁଲେସନରେ ଏକ ସ୍ଥିରକାରୀ ଏବଂ ଏମଲସିଫାୟର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ପୃଥକୀକରଣକୁ ରୋକେ ଏବଂ ଏମଲସନର ସ୍ଥିରତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ।
6. ବାଇଣ୍ଡିଂ ଏଜେଣ୍ଟ:
   • ଔଷଧ ଶିଳ୍ପରେ, CMC କୁ ଟାବଲେଟ୍ ଫର୍ମୁଲେସନରେ ଏକ ବାଇଣ୍ଡର ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ଯାହା ଟାବଲେଟ୍ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି ଧରି ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
7. ଫିଲ୍ମ-ଗଠନ ଏଜେଣ୍ଟ:
   • CMC ରେ ଫିଲ୍ମ ତିଆରି କରିବାର ଗୁଣ ଅଛି, ଯାହା ଏହାକୁ ପତଳା, ନମନୀୟ ଫିଲ୍ମ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପଯୋଗୀ କରିଥାଏ। ଏହା ପ୍ରାୟତଃ ଔଷଧ ଏବଂ ପ୍ରସାଧନ ଶିଳ୍ପରେ ଦେଖାଯାଏ।
8. ତୈଳ ଏବଂ ଗ୍ୟାସ ଶିଳ୍ପରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଖନନ:
   • ଡ୍ରିଲିଂ କାର୍ଯ୍ୟ ସମୟରେ ସାନ୍ଦ୍ରତା ଏବଂ ତରଳ କ୍ଷତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ CMC ତୈଳ ଏବଂ ଗ୍ୟାସ ଶିଳ୍ପରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଡ୍ରିଲିଂରେ ନିୟୋଜିତ ହୁଏ।
9. ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଯତ୍ନ ଉତ୍ପାଦ:
   • ଟୁଥପେଷ୍ଟ, ସାମ୍ପୁ ଏବଂ ଲୋସନ ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଯତ୍ନ ସାମଗ୍ରୀରେ, CMC ଉତ୍ପାଦ ସ୍ଥିରତା, ଗଠନ ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗତ ଅଭିଜ୍ଞତାରେ ଅବଦାନ ରଖେ।
10. କାଗଜ ଶିଳ୍ପ:
    • କାଗଜ ଶିଳ୍ପରେ CMC କୁ କାଗଜର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ଫିଲର ଏବଂ ଫାଇବରଗୁଡ଼ିକର ସଂରକ୍ଷଣକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ଏବଂ ଏକ ସାଇଜିଂ ଏଜେଣ୍ଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
11. ବୟନ ଶିଳ୍ପ:
    • ବୟନ ଶିଳ୍ପରେ, CMCକୁ ମୁଦ୍ରଣ ଏବଂ ରଙ୍ଗାଇବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏକ ଘନକାରୀ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
12. ନିୟାମକ ଅନୁମୋଦନ:
    • କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲସେଲୁଲୋଜକୁ ଖାଦ୍ୟ, ଔଷଧ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ନିୟାମକ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି। ଏହାକୁ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ନିରାପଦ (GRAS) ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଆଯାଇଛି।

କାର୍ବୋକ୍ସିମିଥାଇଲସେଲୁଲୋଜର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୁଣ ଏବଂ ପ୍ରୟୋଗ ଗ୍ରେଡ୍ ଏବଂ ଫର୍ମୁଲେସନ୍ ଉପରେ ଆଧାର କରି ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ। ନିର୍ମାତାମାନେ ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଗ୍ରେଡ୍ ବାଛିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବୈଷୟିକ ତଥ୍ୟ ସିଟ୍ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି।